Aan de slag rond alcohol, illegale drugs, gokken en gamen in het CLB
In het CLB kan je geconfronteerd worden met jongeren die drinken, blowen of andere illegale drugs gebruiken. Hierover het gesprek aangaan is geen eenvoudige opgave.
Middelengebruik bespreekbaar maken
Soms is middelengebruik een bijkomende bezorgdheid in de begeleiding van een leerling. Door bepaalde signalen gaat je alarmbel rinkelen en stijgt je vermoeden. Maar wat zijn concrete signalen van middelengebruik? En vanaf wanneer kan je zoiets in gesprek brengen?
Vaak heb je echter wel al een notie van het gebruik van een leerling, omdat die bijvoorbeeld via een melding tot bij jou komt. Of omdat in een vragenlijst naar voren kwam dat er sprake is van (riskant) gebruik. Ook dan blijft de vraag: hoe kan ik dat thema op een niet-beschuldigende manier met de leerling aankaarten? Hoe zorg ik ervoor dat de leerling daar met mij over wil praten? En hoe kan ik hem of haar motiveren tot gedragsverandering?
Gespreksmethodieken voor het CLB
VAD heeft een uitgebreid aanbod van begeleidingsmethodieken bruikbaar in het CLB.
Game(L)over is een online vroeginterventietool waarmee jongeren die risicovol gamen kunnen stilstaan bij de plaats die gamen inneemt in hun leven. In je begeleiding kan je met Game(L)over aan de slag om het probleeminzicht van de jongere in zijn of haar gamegedrag te vergroten en te stimuleren tot verandering.
Met Iedereen drinkt, iedereen blowt? ga je aan de slag als je een gesprek wil voeren over alcohol of cannabis, ongeacht of je een vermoeden hebt dat de jongere in kwestie drinkt of blowt en ongeacht zijn of haar probleembesef. Dit materiaal is bij elke jongere bruikbaar.
Heb je een vermoeden dat een leerling gebruikt en wil je daar graag de ernst van inschatten? Dan kan je de SEM-J gebruiken. Deze online vragenlijst geeft je een indicatie van de ernst en de nood aan doorverwijzing. Dit materiaal is voornamelijk gericht op jongeren waarvan je weet dat ze gebruiken.
BackPAC is een interventie die je kan gebruiken bij jongeren waarvan je weet dat ze alcohol of cannabis gebruiken, maar die dit nog niet problematisch doen. Aan de hand van elementen uit de cognitieve gedragstherapie en de motiverende gespreksstijl geef je de jongere met BackPAC inzicht in zijn persoonlijkheid en zijn copingstijl. Het is een vorm van geïndiceerde preventie, geen behandeling.
Deze en andere methodieken werden gebundeld en in een ruimer kader geplaats in de inspiratiebox voor jeugdhulpverleners: Praten over alcohol, drugs en gamen. Je vindt er tal van extra gespreksmethodieken, zowel om het gebruik of het gamen bespreekbaar te maken en in te schatten, als om te werken aan gedragsverandering. De methodieken zijn ingedeeld volgens de verschillende stappen in een begeleidingsproces en worden gekoppeld aan de cirkel van gedragsverandering, volgens het transtheoretisch model van Prochaska en Diclemente.
Extra ondersteuning voor het CLB
Om zicht te krijgen op het gebruik van de Vlaamse leerling, kan je een kijkje nemen in het syntheserapport van de VAD-leerlingenbevraging.
Ben je zelf nog op zoek naar informatie en achtergrond in de thema’s? Op druglijn.be vind je per product heldere informatie over de effecten, risico’s, wetgeving, enzovoort. Nog op de website van De Druglijn vind je een aanbod aan kennistests en zelftests terug. En specifieke info voor jongeren, zoals de risico’s van alcoholgebruik voor min-18-jarigen of de ‘Ook een jointje?’-pagina over cannabis.
Wil je je deskundigheid verhogen in het omgaan met middelengebruik en verslaving? Dan kan je een kijkje nemen bij het online vormingsaanbod. Er zijn bijvoorbeeld online vormingen over het ontstaan van middelengerelateerde problemen, drugs in de hersenen, motiverende gespreksvoering, of productinfo over de verschillende soorten drugs, gamen en gokken. Deze vormingen kan je gratis en op je eigen tempo volgen.
Voor consult, advies of vorming op maat kan je ook steeds beroep doen op het preventiewerk van jouw regio. Neem voor contactadressen in je regio, een kijkje op de doorverwijsgids.
CLB-consult
Een kort consultgesprek over alcohol, illegale drugs en gamen
Voor leerlingen van het derde jaar voltijds gewoon secundair onderwijs wordt het CLB-consultgesprek georganiseerd. De Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging voor Jeugdgezondheidszorg (VWVJ) biedt CLB’s daarvoor de online vragenlijst ‘Gezond Leven? Check het even!’ aan. Alcohol en andere drugs zijn een thema in deze vragenlijst.
Ontdek in de video hoe je met deze thema’s kan omgaan in het CLB-consultgesprek.
Tijdens het CLB-consult kan je ook gebruik maken van de gespreksleidraad over alcohol, illegale drugs en gamen.