Europese gids voor de aanpak van drugproblemen
Hoe kunnen problemen van oudere heroïnegebruikers aangepakt worden? Hoe kunnen overlijdens door fentanyl voorkomen worden? Hoe kan schade door drug- en alcoholgebruik op festivals en in clubs tegengegaan worden? Het Europees Waarnemingscentrum voor Drugs en Drugsverslaving (EWDD) somt mogelijke aanpakken hiervoor op in een nieuwe Europese handleiding ‘Health and social responses to drug problems’.
Drugproblematiek is complex
Druggebruik is een complexe en voortdurend verschuivende problematiek. Een grote verscheidenheid aan programma’s en initiatieven speelt in op de verschillende behoeften en doelstellingen. Deze handleiding probeert wat klaarheid te brengen in het aanbod en zo te zorgen voor een betere respons op de drugproblematiek. Ze is bedoeld voor iedereen die drugproblemen benadert vanuit het perspectief volksgezondheid en voor professionelen in de eerstelijnsgezondheidszorg.
De praktische leidraad vertrekt van drie perspectieven:
- problemen die samenhangen met verschillende soorten drugs en gebruikspatronen;
- de behoeften van diverse groepen (bv. vrouwen, jongeren, migranten, oudere drugsgebruikers) en
- problemen in verschillende settings (bv. gevangenissen, uitgaansleven, festivals, scholen, werkplekken, lokale gemeenschappen).
Met samenvattingen en gebruiksvriendelijke verwijzingen, vormt de handleiding een eerste referentiepunt met kerninformatie, voorbeelden van best practices en implicaties voor beleid en de praktijk.
“Wij denken dat het EMCDDA het beste kan bijdragen tot de gezondheid en veiligheid van de Europese burgers door een analyse te maken van de drugproblemen waarmee we geconfronteerd worden en de potentiële respons en praktische instrumenten kritisch te evalueren, ter ondersteuning van beleidsbeslissingen en de praktijk. Deze handleiding is onze eerste – en zeer ambitieuze – poging om informatie over beschikbare sociale en gezondheidsresponsen op drugsgebruik in Europa bij elkaar te brengen in één eenvoudig toegankelijke informatiebron.”
Respons gebaseerd op evidentie
Binnen de gezondheidszorg is de vraag groot om de schaarse middelen zo doelmatig mogelijk te besteden. Het is dan ook belangrijk om inzicht te hebben in maatregelen die het beste werken in een bepaalde context, of naar een bepaalde doelgroep of setting.
De gids bevat een link naar het EMCDDA-Best practice portal, waar een scala aan bronnenmateriaal is te vinden, zoals het “Xchange”-register. Dit is een nieuwe online databank met informatie over wetenschappelijk onderbouwde preventieprogramma’s en kwaliteitsstandaarden om de kwaliteit van de respons te verbeteren. Bijkomend interessant is dat het register informatie meegeeft over de ervaringen van professionals die deze programma’s implementeerden. Momenteel bevat Xchange meer dan twintig geprotocolleerde preventieprogramma’s over het thema alcohol en drugs.
Samenwerking is een must
Drugproblemen gaan vaak gepaard met sociale en gezondheidsproblemen, waartussen vaak een wisselwerking bestaat. De gids beklemtoont dan ook het belang van samenwerking tussen verschillende diensten bij de aanpak van drugproblemen. Voorbeelden zijn partnerschappen tussen penitentiaire inrichtingen en externe gezondheidswerkers om tegemoet te komen aan de noden van gedetineerde druggebruikers. Of tussen clubeigenaars, de politie, de gemeenten, gezondheids- en nooddiensten, om schade door druggebruik in het uitgaansleven te beperken.
Inzetten van nieuwe technologieën
De drugmarkt en druggebruikspatronen worden sterk beïnvloed door nieuwe technologieën zoals internet, apps van sociale netwerken, nieuwe betaaltechnologieën en encryptiesoftware. Om relevant te blijven moeten deze nieuwe technologieën ook ingezet worden bij het ontwerpen van een respons op drugproblemen. E-gezondheidsinterventies zijn daarvan een mooi voorbeeld.
Flexibele aanpak
Nieuwe beleidsperspectieven en veranderende drugproblemen creëren nieuwe problemen voor de Europese drugrespons. Denk maar aan de recente problemen met de snelle opkomst van nieuwe psychoactieve stoffen, zoals de krachtige opioïden (bv. fentanyl) en synthetische cannabinoïden. De huidige sociaaleconomische veranderingen en de potentiële kwetsbaarheid van migranten en asielzoekers voor drugproblemen vraagt om een aangepaste aanpak. Ook de ontwikkelingen in het cannabisbeleid buiten Europa zullen mogelijk een kettingreactie teweegbrengen in de vorm van preventie, behandeling en schadebeperking rondom deze drug. Flexibiliteit in het inzetten van een responsmodel is dan ook een must.
Download hier de gids of raadpleeg andere online bronnen, evidentie en handige tools.
