The Global Drug Survey, resultaten 2016
De HoGent heeft voor het derde jaar op rij de resultaten verzameld van ’s werelds grootste drugsonderzoek (GDS2016) en noteerde enkele opmerkelijke resultaten. Dat Belgen stevige drinkers zijn, weten we al langer, en nu zijn er ook duidelijke signalen dat het weleens mis kan lopen met dat drinkgedrag. Het gebruik van NPS stijgt maar blijft laag in vergelijking met andere landen. Eén van de redenen om NPS te gebruiken is de mogelijkheid om het online te kopen. GDS diept het online kopen verder uit.
De HoGent en haar partners hebben ook dit jaar de Engelstalige Global Drug Survey vertaald, zodat ook Belgen weer konden deelnemen. Mediapartners van over de hele wereld zorgden voor de verspreiding van de vragenlijst, in Vlaanderen deed De Standaard dit.
Er namen 1027 Belgen deel aan het online onderzoek, twee derde mannen. De gemiddelde leeftijd lag rond 27 jaar. In het laatste jaar hebben 3 op 4 van hen minstens één illegale drug gebruikt, bijna 2 op 3 deed dat in de loop van de laatste maand. 1 op 4 gebruikte in een jaar tijd enkel legale drugs. Het onderzoek heeft zo een groep respondenten bereikt met meer ervaring in illegaal drugsgebruik. Dat is ook te merken aan de hogere gebruikscijfers.
Alcohol
Zoals verwacht blijft alcohol de meest gebruikte drug (94%). Opvallend is dat meer dan 1 op 5 van de mannelijke gebruikers een hoog tot zelfs schadelijk risico vertoont. Ruim 1 op 10 belandt in de hoogste categorie, waarbij een behandeling aangewezen is. Bij vrouwen liggen de cijfers lager, maar toch vertoont 1 op 8 hoog risicovol en schadelijk gebruik. Met die cijfers scoren de Belgen ruim 8 % hoger dan de rest van de wereld.
Klassieke drugs
Wat andere roesmiddelen betreft blijven de klassieke drugs populair: cannabis (67%), xtc (38%) en cocaïne (31%). Deze drugs zijn dan ook zeer goedkoop in ons land. Er is ook een stijging in het gebruik van nieuwe psychoactieve stoffen (NPS), scheikundige variaties op de klassieke drugs, maar het gebruik in België blijft toch beperkt. Over NPS en het online kopen via het internet volgt morgen een apart bericht.
Het onderzoek zoemt dit jaar ook in op de weliswaar zeer kleine groep van gebruikers die op de spoed terechtkomt. Ook dat percentage ligt bij ons een stuk hoger voor de verschillende drugs. Voor alcohol bijvoorbeeld gaat het om 1,6% van de Belgen, terwijl het gemiddelde wereldwijd op 1,1 % ligt. België komt daarmee op de zevende plaats, na Schotland, Noorwegen, Ierland, Canada , het Verenigd Koninkrijk en Brazilië.
Nieuwe psychoactieve stoffen
Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS) staan bekend onder verschillende benamingen (legal highs, research chemicals,…). Het zijn scheikundige variaties op de klassieke illegale drugs. Heel wat NPS werden bevraagd in de huidige survey, wat het onderzoek voor deze doelgroep uniek maakt voor Vlaanderen. De bekendste en meest gebruikte NPS in België is Ketamine (13,3%% laatstejaarsgebruik), gevolgd door 2cb (bijna 6,4%) en ghb (4,2%). Ook dmt (2,8%) en 4-FA (1,8%) worden door de onderzoekers in de gaten gehouden. Belgische gebruikers van NPS geven wel aan dat ze hun aankopen meestal via het internet doen (55,8%) en geven dit ook aan als één van de redenen om NPS te gebruiken. Globaal wordt er via verschillende bronnen een stijging in het NPS-gebruik gezien en hoewel het gebruik in België beperkt blijft, schuiven we toch steeds meer op naar de landen waar het gebruik hoger ligt. Het is duidelijk dat we moeten anticiperen op mogelijke problemen en inzetten op preventie, vroeginterventie en hulpverlening specifiek voor NPS-gebruikers.
Online kopen
De maatschappelijke evolutie laat een stijging van het online shoppen zien, en hetzelfde geldt voor het online kopen van drugs. 18,2% heeft zijn drugs gekocht via het internet en 8.4% zelfs via het darknet. De meeste online gekochte drugs zijn klassieke drugs zoals xtc. Maar ook NPS en medicatie worden via deze weg thuis bezorgd. Uit de resultaten blijkt dat het vooral jonge, hoogopgeleide mannen zijn die via het darknet kopen. Voor de NPS-gebruikers is het online kunnen kopen van deze middelen zelfs één van de belangrijkste motivaties om NPS te gebruiken. Meer dan de helft van deze gebruikers kocht zijn drugs via het internet in het voorbije jaar.
Deze cijfers gelden niet enkel voor België, maar zijn wereldwijd merkbaar. De stijging van NPS en het online kopen is vandaag nog steeds beperkt in België in vergelijking met in andere landen, maar ook hier zien we een verschuiving naar de landen waar het aankopen via het internet hoger ligt. Zo komen we op de 7de plaats wat betreft het aankopen via het internet. Het sluiten van verschillende verkoopsites, zoals Silk Road, heeft dus duidelijk het aanbod niet beperkt, integendeel.
Het is wel belangrijk dat de Global Drug Survey alleen feiten geeft, geen waardeoordeel .
“Uit onderzoek merken we dat drugsgebruikers vaak bewust omgaan met hun drugsgebruik en dat ze drugs gebruiken als een deel van hun levensstijl naast andere activiteiten. We merken ook heel wat solidariteit tussen gebruikers (informatie delen, helpen als het fout gaat), wat problemen voorkomt. Net als elke burger willen ook drugsgebruikers een geïnformeerde keuze maken om zichzelf, hun vrienden en hun community veilig te houden.”