Update draaiboek: een beleid rond middelengebruik, gamen en gokken bij mensen met een verstandelijke beperking

Dat kan begeleiders en diensten dus voor heel wat uitdagingen stellen. Als organisatie kan je wel veel doen om problemen te voorkomen en ze aan te pakken als ze zich toch voordoen. Volgende zaken zijn daarbij essentieel:

• Middelenproblemen opmerken en inschatten
• Middelenproblemen bespreekbaar maken
• Cliënten informeren en sensibiliseren
• Cliënten begeleiden en/of doorverwijzen

Deze aanpak geef je vorm in een alcohol- en drugbeleid.

Een duurzame en effectieve aanpak

Met een alcohol- en drugbeleid verzeker je dat je meer doet dan enkel losse, eenmalige acties, zoals posters ophangen of infosessies organiseren. Het beleid vormt het kader voor een duurzame en effectieve aanpak. Je kan terugvallen op een samenhangend geheel van afspraken over hoe de voorziening omgaat met middelengebruik, gamen en gokken bij cliënten het is duidelijk hoever de rol van de voorziening reikt. Dankzij dit kader hebben jullie een consequente, gemeenschappelijke aanpak.

Een beleid biedt dus heel wat voordelen:

• Een duurzame en gedragen benadering van middelengebruik en risicovol gamen en gokken door cliënten.
• Helpt doordacht en consequent te reageren op middel-, game- of gokgerelateerde problemen.
• Biedt een houvast aan de betrokken medewerkers.
• Zorgt voor uniformiteit tussen verschillende medewerkers, (preventie)acties, …
• Toont betrokkenheid en engagement van de organisatie voor het welzijn van de cliënten.

In dit filmpje ontdek je uit welke onderdelen een alcohol- en drugbeleid bestaat (lees verder onder het filmpje).

Aan de slag

In de pijler informatie en vorming bepaalt de voorziening wat ze zal doen op educatief vlak. Hoe worden cliënten gesensibiliseerd en geïnformeerd over middelengebruik, hoe worden ze bewust gemaakt van de risico’s ervan en het belang van verantwoordelijk gebruik? Op welke manier kunnen er vaardigheden bijgebracht worden in het omgaan met middelen?

Wil je hier concreet mee aan de slag, maar weet je niet hoe te beginnen? Dan is het draaiboek ‘Een beleid rond middelengebruik, gamen en gokken bij mensen met een verstandelijke beperking’ een goed vertrekpunt. Alle diensten die personen met een (licht) verstandelijke beperking ondersteunen kunnen hiermee aan de slag: diensten met een individueel begeleidingsaanbod (mobiel en ambulant), dagondersteuning, woonondersteuning, de diensten ondersteuningsplan (DOP) of grote diensten die verschillende begeleidingsvormen aanbieden.

In het draaiboek vind je concrete handvatten, methodieken, praktijkvoorbeelden en tips om een aanpak uit te werken op maat van jullie dienst, cliënten én begeleiders. Je werkt proactief en anticipeert op mogelijke probleemsituaties. Zo voorkom je problemen als gevolg van middelengebruik, risicovol gamen of gokken én weet je hoe je hierop kan reageren wanneer ze zich voordoen.

Er zijn ook twee fiches met meer achtergrondinformatie, gespreksmethodieken en tips om het gesprek aan te gaan met cliënten en hen te informeren:

• Fiche voor begeleiders
• Fiche voor hulpverleners in de verslavingszorg en GGZ

Hulp nodig?

Je staat er niet alleen voor. Je kan met dit draaiboek zelfstandig aan de slag gaan, maar je kan je ook laten coachen door een preventiewerker tabak, alcohol en andere drugs (TAD), verbonden aan een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg in je regio.

Een preventiewerker werkt als een neutrale procesbegeleider en levert expertise over het thema. Je kan ook bij de preventiewerker terecht voor advies en vorming. Zoek de preventiewerkers uit jouw regio op in de VAD-doorverwijsgids en contacteer hen met je vraag.