Een (preventief) alcohol- en drugbeleid binnen organisaties in verschillende sectoren

Alcohol- en ander druggebruik, gamen en gokken zijn een realiteit in alle geledingen van onze samenleving. Jongeren en volwassenen komen in aanraking met verschillende soorten legale, vooral alcohol, tabak en psychoactieve medicatie, maar ook met cannabis en in beperkte mate met andere illegale drugs. Zij komen ook in aanraking met verschillende vormen van gamen en gokken.

Op vlak van preventie zijn de verschillende maatschappelijke sectoren de meest aangewezen kanalen waarlangs de uiteindelijke doelgroep kan worden aangesproken. Met ‘maatschappelijke sectoren’ bedoelen we onderwijs, bedrijven, jeugdwerk, sociaal-cultureel werk, uitgaansleven, sportsector, gezondheidssector, welzijnssector, politie en justitie en de gemeente. De intermediairs (sleutelfiguren) in de maatschappelijke sectoren kunnen inspelen op reële situaties die zich voordoen en kunnen ze zo vroegtijdig problemen onderkennen en aanpakken. Dat jongeren en volwassenen op verschillende levensdomeinen aangesproken worden vergroot ook de impact van preventie (herhalingseffect).

Om jongeren en de volwassenen op systematische wijze te bereiken werken organisaties in alle maatschappelijke sectoren een preventief alcohol- en drugbeleid uit als een geïntegreerd onderdeel van de eigen werking. In tegenstelling tot adhoc reageren op een situatie biedt een alcohol- en drugbeleid een model voor een aanpak op lange termijn.

De vier pijlers van een alcohol- en drugbeleid

Een preventief alcohol- en drugbeleid is een samenhangend geheel van verschillende maatregelen en steunt op vier pijlers die niet los staan van elkaar, maar op elkaar zijn afgestemd. De pijlers omvatten: Regelgeving; Voorlichting en vorming; Interventie of aanpak; Structurele maatregelen. In de mate waarin de verschillende pijlers evenredig aan bod komen zal het succes van het beleid toenemen. Voor de verschillende maatschappelijke sectoren zijn concepten en methodieken voorhanden om een alcohol- en drugbeleid op organisatieniveau te ontwikkelen. Hoewel de benaming en de indeling van de pijlers in de sectoren wel eens kan verschillen zijn de pijlers in essentie telkens dezelfde.

In onderstaande download worden deze vier pijlers overzichtelijk in een tabel op maat van volgende sectoren ingevuld: arbeid, bijzondere jeugdzorg, gehandicaptensector, gevangenissen, jeugdwerk, lokaal beleid, OCMW en CAW, onderwijs en uitgaan.