Drugpreventie bij jongeren met een migratieachtergrond

Al deze activiteiten werden opgestart/uitgevoerd tussen september en december 2012. Hieraan voorafgaand werd in elke regio de Rapid Assesment Response (RAR)-methodiek uitgevoerd. De RAR is een gestructureerde, kwalitatieve methodiek waarmee je in een kort tijdsbestek een passende interventie op gezondheids- en sociaal terrein kan ontwikkelen. De RAR maakt gebruik van verschillende methoden zoals enquêtes, interviews, focusgroepen,… De resultaten van de RAR leverden in elke regio de input om activiteiten op te zetten. Op basis van de ervaringen met de RAR in de pilootregio’s ontwikkelde VAD een draaiboek voor het uitvoeren van een lokale verkenning en het opzetten van drugpreventieve acties voor jongeren met een migratieachtergrond.

Jongeren van Turkse afkomst in Gent

In Gent richtten de acties zich voornamelijk op jongeren en hun ouders. De uitwerking van het project was om tijdens verschillende sessies het onderzoeksopzet en de resultaten van de RAR naar voor te brengen. Zowel jongeren als ouders bekeken de resultaten door een bredere bril. De herkenbare en realistische voorbeelden die naar voor kwamen tijdens de sessies met jongeren voedden de sessies met de ouders. Samenlevingsopbouw Gent, Intercultureel Netwerk Gent en Vzw Jong hielpen bij het zoeken naar de geschikte plaats en het juiste moment om per sessie de beoogde doelgroep te bereiken. De start was een proefsessie waarin een gemengde groep van een twintigtal moeders en vaders een stellingenspel speelden. Ouders bleken met tal van vragen te zitten die het onderwerp middelengebruik vaak overstijgen. Deze insteek bleek wel een goede manier voor ouders om elementaire vragen over opvoeding te stellen. Hoe grenzen stellen, hoe omgaan met een zoon/dochter die urenlang computerspelletjes speelt, hoe zit het nu met die energiedranken, wat is het belang om als ouders dezelfde boodschap te geven. Daarnaast bleek dat ouders ook met andere verwachtingen naar organisaties en onderwijs kijken.

De vragen en bedenkingen uit de proefsessie kwamen ook sterk naar voor tijdens de drie sessies voor moeders in de moskee in Ledeberg. Het werven van vaders gebeurde in de moskee voor het vrijdaggebed, waar ze in plaats van een preek van de imam, het onderzoeksopzet, de resultaten en de aanbevelingen kregen gepresenteerd. Ondanks de grote aanwezigheid van de vaders en de instemming tijdens de presentatie, bleek de deelname aan de sessies zelf vooralsnog moeilijk te liggen. De sessies gingen niet door wegens de lage opkomst van de vaders. Een belangrijke uitdaging voor de toekomst ligt dus in het bereiken van vaders. Via een jeugdwerking en de moskee hielden de projectmedewerkers ook sessies voor jongeren waarin de resultaten van het onderzoek werden teruggekoppeld. Jongeren stonden tijdens deze sessies stil bij onder andere energiedranken, gamen en de vragen die ze hebben naar ouders toe.

De continuering van de acties uit het project was inzet van overleg met de stadsdiensten en andere organisaties en krijgt in de loop van 2013 concreet vorm.

Jongeren van Marokkaanse afkomst in Hoboken & Kiel

In Antwerpen opteerde het project op basis van de resultaten uit de RAR voor acties rond alcohol, tabak, cannabis en (de vroege beginleeftijd bij) energiedranken. Dankzij de netwerking tijdens de onderzoeksfase waren samenlevingsopbouw en jeugdwerk snel bereid om mee te werken.

Jongerenwerkers van KRAS kregen hulp bij verschillende activiteiten voor de jongens- en meisjesgroepen (3D-spel, film ‘Polleke’ en film ‘Afblijven’). Jeugdhuis ZAPPA organiseerde een ‘Maghrebfestival’: ze deelden gadgets (blikjes die enkel qua uitzicht sterk lijken op energiedranken) en postkaarten uit met informatie over energiedranken. Twee vrouwen van Marokkaanse afkomst kregen een opleiding om als vrijwilligster infosessies over alcohol en andere drugs te organiseren bij vrouwen thuis. Deze laagdrempelige manier van werken (‘Tuppercare’ of ‘Homeparties’) maakt het mogelijk om bij vrouwen van Marokkaanse afkomst voorlichtingsbijeenkomsten aan huis te organiseren.

Een filmproject van Al-Mawada leert jongeren filmen en monteren. Eén groep jongeren kiest voor het thema drugs. CGG VAGGA zal hulp bieden bij het uitwerken van het scenario. Daarnaast is ook een reizende tentoonstelling over alcohol, tabak, cannabis en energiedranken ontworpen. Samenlevingsopbouw Kiel zal deze tentoonstelling gebruiken in vzw’s, in de moskee en tijdens activiteiten op pleinen.

Jongeren van Turkse afkomst in Limburg

In Limburg zette het project op lokaal niveau (Genk, Maasmechelen, Heusden-Zolder en Beringen) meerdere activiteiten op met een gedifferentieerd(e) aanbod en insteek. Een aantal acties loopt provinciaal, met specifieke aandacht voor de eerder genoemde gemeenten.

Eén van de resultaten van het onderzoek in Limburg was dat jongeren de beïnvloeding door de vriendenkring ervaren als een belangrijke risicofactor voor het gebruik van genotsmiddelen. Het delen van muziek binnen de vriendenkring is een verbindend gegeven. De Turkse Oudervereniging Genk organiseerde samen met de stad Genk en met ondersteuning van de Turkse Unie op 14 september 2012 een concert van de Turkse zanger Sagopa Kajmer. Voor het voorprogramma sprak CAD Limburg twee jonge rappers aan die een song schreven over verslaving, opvoeding en beïnvloeding door vrienden. Meer dan duizend jongeren en een aantal ouders woonden het concert bij. Twee Turkse medewerkers van CAD Limburg kregen op het podium kort de tijd om de problematiek te kaderen. Ze deelden ook gadgets uit in de vorm van een kompas met als opschrift ‘het noorden kwijt zijn‘. Het optreden van de rappers en de interviews met het publiek zullen als materiaal dienen voor een reportage die later zal ontwikkeld worden in samenwerking met Villa Basta.

Tijdens het project bleek meermaals dat aandacht voor opvoeding een belangrijke preventieve waarde heeft. Daarom organiseerden de projectmedewerkers in een wijk in Beringen afzonderlijke praatavonden voor moeders en voor vaders. Doel van deze avonden was om naast het informeren en sensibiliseren van ouders hen op te roepen om aandacht te hebben voor ‘communiceren in het eigen gezin‘.

Het onderzoek benoemde ook het effect van geloofsfactoren en gaf aan dat de moskee een belangrijke ontmoetingsplaats is voor preventieve acties. De projectmedewerker organiseerde samen met de integratiedienst van de gemeente en de imam een vormingsmoment in de Turkse moskee van Maasmechelen. De 41 aanwezige ouders konden er na een beperkt informatief deel terecht met vragen en bezorgdheden. Opmerkelijk was de grote aandacht voor de gokproblematiek en het misbruik van energiedranken.

Om de aandacht te vestigen op het misbruik van energiedranken werd een eigen gadget ontwikkeld. Een frisdrankproducent blikte ice-tea in als ‘Iman Power’. Deze productnaam verwijst zowel naar geloofselementen als naar het ontdekken van de eigen innerlijke energie als krachtbron. De andere pilootregio’s verdeelden deze blikjes ook.

Voor de Turkse gemeenschap werden affiches en folders ontwikkeld, geïnspireerd op preventiecampagnes die CAD Limburg leerde kennen via partnerorganisaties in Turkije.

De Turkse medewerkster van CAD Limburg die zowel actief is op vlak van preventie als van hulpverlening zal na het afronden van het project de activiteiten verder zetten.