Aan de slag met online cursussen over alcohol en andere drugs in het hoger onderwijs

De online cursussen hebben vele voordelen. Ze zijn gratis, laagdrempelig, vragen geen verplaatsing en zijn flexibel inzetbaar. Studenten plannen de cursussen in wanneer het hen persoonlijk best uitkomt, en passen het tempo aan aan hun eigen noden. De online cursussen werken activerend: ze bevatten interactieve elementen en verwerkingsvragen om de inhoud meer eigen te maken. Na het voltooien van een cursus, kan de deelnemer een certificaat downloaden. “Je krijgt een beter inzicht in wat er in de producten zit en wat de gevolgen, zowel positief als negatief, zijn. Dit kan je later ook in het werkveld gebruiken”, zegt een derdejaarsstudent Orthopedagogie ( TJC) van Karel de Grote Hogeschool.

De online cursussen zijn modulair inzetbaar. Ze staan op zich en kunnen zonder voorkennis gevolgd worden. Maar ze kunnen ook gekoppeld worden aan een meer gespecialiseerde online of onsite les. Daar kunnen ze dienen ter ‘opfrissing van opgedane kennis’ of als ‘zelfstudie vooraf’, geïntegreerd in een breder opleidingstraject. “Ik vond de VAD-cursussen zeer interessant, ik dacht dat ik al veel wist over de meeste substanties maar ik heb nog veel kunnen bijleren. En het halen van certificaten werkt motiverend.”.

Waarom is deskundigheidsbevordering van toekomstige intermediairs zo belangrijk?

VAD wil de kwaliteitsvolle aanpak van de alcohol- en drugthematiek ondersteunen. Deze aanpak situeert zich op een breed continuüm van preventie over vroeginterventie tot voortgezette zorg. Een brede groep toekomstige professionals kundiger maken over alcohol- en andere drugproblemen heeft zijn doelen over het ganse spectrum.

De algemene doelstelling van preventie is problemen als gevolg van middelengebruik voorkomen. Dit houdt in dat individu én samenleving leren omgaan met middelen die tot problemen, probleemgedrag en verslaving kunnen leiden. Daarvoor is het belangrijk dat het thema bespreekbaar is, dat mensen genuanceerd leren denken over middelengebruik en dat men er op een verantwoordelijke manier leert mee omgaan.

Heel wat verschillende factoren bepalen of iemand middelen gaat gebruiken, en of dat gebruik al dan niet problematisch wordt. Hoe sneller problemen door middelengebruik worden opgemerkt en aangepakt, hoe groter de kans op gedragsverandering of herstel. Voor een kwaliteitsvolle aanpak van de alcohol- en drugproblematiek is het belangrijk om zeker alle (toekomstige) intermediairs die in aanraking komen met alcohol en andere drugs gevoelig te maken voor het thema. Met de nodige kennis zijn zij goedgeplaatst om probleemgebruik op te merken. Dat maakt een vroegtijdige aanpak mogelijk. Daarom is het belangrijk hen te leren wat middelengebruik is en wat de signalen zijn van gebruik. Verder in het continuüm, gaande naar vroeginterventie en hulpverlening, is het voor intermediairs nuttig om gesprekstechnieken in te oefenen en screeningsinstrumenten te leren kennen.

Daarom is het inzetten van het online vormingsaanbod in de opleidingen van toekomstige intermediairs een grote meerwaarde. Het is een laagdrempelige manier om hen kennis te laten maken met alcohol, illegale drugs, psychoactieve medicatie, gamen en gokken. Er zijn verschillende mogelijkheden om dit aanbod te implementeren.

Hoe maak ik gebruik van de online cursussen in het hoger onderwijs?

De online cursussen worden op verschillende manieren ingezet: bijvoorbeeld als onderdeel van een opdracht binnen een vak over verslaving of als voorbereiding van een verdiepende uitwerking in de les zelf.

Bijvoorbeeld als onderdeel van een opdracht:

De studenten worden gevraagd om de online cursus over het MMM-model en het ontstaan van een verslaving te volgen, aangevuld met verschillende productinfocursussen. Waarna er een reflectie wordt gemaakt met kleine nuanceverschillen in de cursus van het vak en een aanvulde opdracht waarin ze de opgedane kennis moeten toepassen. Als extra motivatie wordt gevraagd het behaalde certificaat voor te leggen.

“Onze studenten maken gebruik van deze online cursusonderdelen om hun kennis te vergroten. Op eigen tempo en met eigen bagage,” zo vertelt Vicky Bocklandt, Opdrachthouder opleidingsonderdeel Verslaving van KdG Hogeschool, richting Orthopedagogie. “Dit vinden we een basis om de complexiteit van verslaving te begrijpen. Ze verwerken deze info in hun integrale examenopdracht. Vanuit een gedragsexperiment passen ze o.a. deze kennis toe op hun eigen proces. Dit geeft ons als docenten meer ruimte om de andere theorieën (motivatie, terugval, …) te doceren. Daarnaast maken ze kennis met de website van VAD. Door de laagdrempeligheid van de site, worden ze geprikkeld om ook met andere thema’s, artikels, … aan de slag te gaan. We zijn heel blij met deze vlotte samenwerking. Er is altijd iemand bereikbaar als er problemen opduiken bij ‘onduidelijkheden’. Fijn dat we snel en efficiënt geholpen en ondersteund worden. We zien dit echt als een meerwaarde.”

Bijvoorbeeld als voorbereiding van een verdiepende uitwerking:

De studenten volgen de online cursus over het MMM-model aangevuld met een x-aantal productinfocursussen naar keuze. Dit is ter voorbereiding van een vak waar er dieper wordt ingegaan op een alcohol- en drugverslaving. De studenten vertrekken zo van eenzelfde kennisniveau. Om de studenten extra te motiveren worden er enkele vragen uit de online cursus overgenomen als examenvraag.

“Bij de opleiding sociaal werk kregen studenten de opdracht om online hulpverlening te verkennen via het doornemen van twee online cursussen omtrent een thema naar keuze. De VAD-cursussen waren een van de opties,” legt Veronique De Roeck lector psychopathologie UCLL , uit. Studenten kregen een aantal vragen waarbij gepeild werd naar wat ze bijgeleerd hadden, voor welke doelgroep en of en hoe ze deze cursus in hun professionele praktijk konden integreren. Bij de opleiding sociale readaptatiewetenschappen waren de cursussen verplicht te volgen en werden op het examen kennisvragen hieromtrent gesteld.”.

Naast het actief inzetten van de online cursussen is het ook mogelijk om het aanbod bekend te maken bij de studenten indien men zich verder wil verdiepen in het thema. Op deze manier raken studenten vertrouwd met het VAD-aanbod.

Wil je er zelf mee aan de slag?

Neem dan een kijkje op www.vormingen.vad.be of contacteer online.vormingaanbod@vad.be