Het cannabisgebruik blijft al jaren stabiel op een hoog niveau. In de EU-landen gebruikte gemiddeld 15,4% van de jongvolwassenen (15-34 jaar) in het afgelopen jaar cannabis; in Vlaanderen ging het om 12,1% in 2018. Het EMCDDA is bezorgd over de hogere THC-gehaltes en de impact daarvan op de gezondheid. Voor hasj bedraagt het THC-gehalte in Europa gemiddeld 20% tot 28%. Ook in België nam het THC-gehalte van hasj toe. Het bedroeg 20,7% in 2018, een verdubbeling ten opzichte van tien jaar geleden. Daarnaast rapporteert het EMCDDA de zorgwekkende trend van cannabis die is versneden met heel krachtige synthetische cannabinoïden.
Recordvangsten cocaïne
Het EMCCDA meldt een record hoeveelheid in beslag genomen cocaïne van 213 ton in 2019 (tegenover 177 ton in 2018). Ook in België zien we een toename in de hoeveelheden in beslag genomen cocaïne. In 2018 werd ruim 64 ton in beslag genomen. De zuiverheid van cocaïne nam toe in Europa en meer mensen gingen voor het eerst in behandeling voor een probleem met cocaïnegebruik. Ook die trends worden bevestigd in België.
Bezorgdheid over schadelijke, krachtige nieuwe psychoactieve stoffen
Patronen van druggebruik worden steeds complexer, omdat gebruikers worden blootgesteld aan een breder scala van heel krachtige natuurlijke en synthetische stoffen. In totaal werden in 2020 in Europa 46 Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS) gemeld. Dat bracht het totale aantal door het EMCDDA gemonitorde NPS op 830. Er komen nog steeds schadelijke, krachtige Nieuwe Psychoactieve Stoffen bij, waaronder nieuwe synthetische cannabinoïden en nieuwe synthetische opioïden.
Intensief gebruik van minder courante drugs
Hallucinogenen, ketamine en GHB worden niet op grote schaal gebruikt maar personen die deze middelen gebruik doen dat wel intensief. Daarvan moet zeker de impact op volksgezondheid in de gaten worden gehouden. In België worden deze middelen voornamelijk gebruikt door uitgaanders en in die groep zien we vooral een toename in het aantal ooitgebruikers van ketamine. De laatste jaren nam in Vlaanderen ook het aantal nieuwe behandelaanvragen voor ketamine toe.
COVID-19 en de drugsituatie
De drughandel paste zich aan de reisbeperkingen en grenssluitingen aan door andere smokkelroutes en -methoden te gebruiken. De kleinhandel ging meer gebruik maken van versleutelde berichtendiensten, apps op sociale media, onlinebronnen en post- en thuisbezorgingsdiensten. De productie van cannabis en van synthetische drugs bleven in de EU stabiel op de niveaus van vóór de coronapandemie.
Tijdens de eerste lockdownperiodes was er minder belangstelling voor de typische uitgaansdrugs (bv. MDMA) omdat mensen thuisbleven. In de zomer van 2020 herstelde het gebruik van de meeste drugs zich, doordat de beperkingen op verplaatsingen en sociale bijeenkomsten toen werden versoepeld. Een gelijkaardig patroon zagen we in België.
Tijdens de pandemie werd toenemend misbruik van benzodiazepines vastgesteld vooral onder druggebruikers, gevangenen en sommige groepen recreatieve druggebruikers. Dit zou samenhangen met de hoge beschikbaarheid en lage kosten van deze middelen en houdt wellicht verband met mentale gezondheidsproblemen omwille van de pandemie. Ook in België merkten we tijdens de COVID-19-pandemie een stijging in het gebruik van slaap- en kalmeermiddelen naarmate de epidemie vorderde, vooral onder jongeren.
