GRIP: online zelfzorg voor Kinderen van Ouders met een Afhankelijkheidsprobleem

Naar schatting 1 op de 10 kinderen groeit op in een gezin met een ouder die te veel drinkt, medicijnen slikt, illegale drugs gebruikt of gokt. De buitenwereld heeft daar meestal weinig tot geen weet van. Net als voor andere gezinsleden (denk aan partners, broers en zussen maar ook ouders van gebruikende kinderen), is er bijgevolg niet altijd genoeg oog voor deze groep.

Nochtans zijn jonge kinderen extra kwetsbaar. Opgroeien in zo’n gezin kan voor veel stress en onvoorspelbaarheid zorgen. Veel van wat belangrijk is om als kind evenwichtig op te groeien, komt onder druk te staan. En dat weegt niet alleen door tijdens de kindertijd. Naarmate je opgroeit en ook wanneer je zelf al volwassen bent, blijf je ‘een kind van’. Dat merkt De Druglijn uit de verhalen van de bijna 200 ‘kinderen van’ die jaarlijks contact nemen. Velen voelen zich bezorgd, machteloos tot zelfs verantwoordelijk voor het probleem van hun ouder.

Inzetten op veerkracht

Toch is het niet alleen een verhaal van risico’s en kwetsbaarheid. Het staat vast dat kinderen en jongeren over een grote veerkracht beschikken. En in elk KOAP-verhaal spelen beschermende factoren mee.

VAD zet al jaren op die sterktes in met een aanbod voor KOAP: door te sensibiliseren wordt hun verhaal bespreekbaarder, en via de hulpverlening wordt er ook een reeks van werkboekjes voor KOAP aangeboden.

Toch blijft het een moeilijk bereikbare doelgroep. Hoe jonger een kind, hoe groter de loyaliteit tegenover de ouders. Mede daardoor is er vaak een hoge drempel om met vragen, gevoelens en bezorgdheden over mama of papa naar buiten te komen. Om hen te bereiken (los van of ze al met een begeleider of hulpverlener in contact zijn) en om hen op een veiligere en discretere manier zelfzorg aan te kunnen bieden, ontwikkelde VAD een online tool. Doordat die gewoon vanop de eigen laptop, smartphone of tablet ingevuld kan worden, is dat veel laagdrempeliger en toegankelijker dan een gedrukt boekje te moeten aanvragen.

GRIP op de zaak

Deze tool zet volop in op eigen kracht, veerkracht en beschermende factoren. De tool bestaat uit vijf delen die naar keuze en in zelfgekozen volgorde afgewerkt kunnen worden. Ze omvatten onder andere oefeningen die jongeren laten stilstaan bij hun eigen sterktes, talenten en gevoelens, een kennistest die helpt alcohol- en drugproblemen beter te begrijpen, en een oefening die in kaart brengt welk netwerk aan steunfiguren een jongere rondom zich heeft.

Het aanbod kreeg de naam GRIP: een verwijzing naar de steun en houvast die deze oefeningen hopelijk kunnen bieden in het omgaan met de moeilijke thuissituatie. Tegelijk is het een korte en gebalde naam waar kracht van uitstraalt.

GRIP is gericht op jongeren vanaf de tienerleeftijd of vanaf het moment dat ze in hun ontwikkeling op zoek gaan naar de eigen identiteit en over zichzelf en de thuissituatie reflecteren.

In overeenstemming met de globale Druglijnfilosifie staan laagdrempeligheid, anonimiteit en discretie voorop. Dat betekent dat men ermee aan de slag kan zonder een login of account aan te maken. Om te voorkomen dat wie slechts een paar delen afwerkt daar later niet verder aan kan werken, bestaat de mogelijkheid om na elk deel een unieke link op te slaan of naar zichzelf door te mailen.

Naarmate men de delen afwerkt, wordt er een unieke poster aangemaakt op basis van de persoonlijke antwoorden. Die kan men achteraf downloaden, printen of via mail naar zichzelf sturen. Dit is niet enkel een stimulans, maar zorgt er ook voor dat er iets ‘tastbaars’ overblijft van de moeite die een jongere doet om met GRIP te werken.

Aan de slag

Jongeren kunnen zelfstandig met GRIP aan de slag, maar het kan ook ingezet worden in een begeleidings- of hulpverleningscontext. Wie dat wil kan ermee aan de slag gaan via www.druglijn.be/grip/grip-voor-kinderen/

Uiteraard blijven ook de werkboekjes relevant en zijn die in sommige contexten handiger dan een online tool. De werkboekjes kunnen besteld en gedownload worden via zowel de VAD-site als de Druglijn-site. Werken met GRIP sluit overigens het gebruik van deze werkboekjes niet uit en vice-versa.

Help ons de doelgroep bereiken

De tool aanbieden is één zaak, ervoor zorgen dat ze bij de doelgroep terechtkomt is een andere uitdaging. Er staat een link naar de tool op alle relevante pagina’s van de VAD- en De Druglijn-websites, dus als jongeren of begeleiders en hulpverleners op deze plekken op zoek gaan naar informatie of advies, komen ze steeds bij de tool uit. Maar uiteraard is de doelgroep ruimer dan dat.

Sinds de lancering in 2020 maakte VAD het GRIP-aanbod ruim bekend in haar netwerk van intermediairs in de preventie- en hulpverleningssector. Er werd ook een flyer gedrukt, waarmee intermediairs gemakkelijk naar GRIP kunnen verwijzen.

Dankzij De Warmste Week kan De Druglijn de middelen de doelgroep nu nog beter te bereiken. Onder het thema ‘Opgroeien zonder zorgen’ werd er budget vrijgemaakt om twee korte video’s over de GRIP-tool te maken. Eén voor de jongeren zelf (hieronder te bekijken), en één voor hulpverleners en intermediairs die met hen in contact staan (te vinden bovenaan deze pagina). De video voor jongeren werd in december 2024 via Snapchat ingezet als advertentie voor 13- tot 17-jarigen. 256.000 jongeren werden op die manier bereikt, wat zorgde voor meer dan 7.000 clicks naar de tool. Dat is een verviervoudiging ten opzichte van het jaar voordien.