Kop op: ga bewust om met je smartphone
Gebruik je smartphone bewust en herstel zo de balans tussen je technologiegebruik en je mentale gezondheid. Dàt is de kernboodschap van de sensibiliseringscampagne Kop Op, een initiatief van het Antwerpse provinciebestuur (Veiligheidsinstituut) in samenwerking met de UGent, UAntwerpen, Mediawijs en de Gezinsbond. VAD gaf als expertpartner mee invulling. De campagne werd eind januari gelanceerd, samen met het jaarlijkse imec.digimeter -rapport.

Een spiegel voorhouden
De slogan Kop Op verwijst zowel naar het fysieke aspect als naar de mentale kant van het smartphonegebruik. Het toenemende smartphonegebruik heeft een invloed op onder meer ons sociaal leven, beweging en slaapgewoonten, vaak met negatieve gevoelens tot gevolg. Lichte en zwaardere psychologische aandoeningen door onevenwichtig schermgebruik – zoals digibesitas, digitale dwang, continuous partial attention, technostress, FOMO (fear of missing out) – steken meer en meer de kop op.
De doelstelling van Kop Op is geen smartphone detox, maar Vlaanderen een spiegel voorhouden. De campagne streeft naar een gezondere relatie met je smartphone, waarbij zelfinzicht centraal staat. Ze zet aan om bewuster om te gaan met smartphonegebruik om zo de balans (familie, school/werk, hobby’s, beweging, slaap, etc.) te herstellen. De campagne focust op mensen waarbij die balans het meest verstoord is: de jongvolwassenen (jonge, actieve professionals circa 18-45 jaar), geboren in het digitaal tijdperk.

Welk type smartphonegebruiker ben jij?
Met een zelftest op www.kopop.be ontdek je welk type smartphonegebruiker je bent, waarna je op basis van jouw profiel tips krijgt.
Er werden vijf profielen opgesteld: websnacker, digiyogi, FOMO sapiens, chitchatbot en to-do-goeroe. Afhankelijk van je score op de zelftest krijg je tips. Centraal staat het idee dat er géén one-size-fits-all oplossing bestaat: de relatie tussen een persoon en zijn smartphone is immers zeer persoonlijk. Deze profielen verschillen van elkaar door gebruiksfrequentie (veel versus weinig gebruik) en de gevoelens die personen hebben bij hun smartphonegebruik (weinig versus veel negatieve gevoelens). Elk profiel gaat op een andere manier om met digitale media en technologie en ervaart ook op een andere manier een gevoel van afhankelijkheid of stress bij het gebruik ervan.
Ben jij een FOMO Sapiens? Dan herken je dit misschien:
“De smartphone is voor de FOMO Sapiens een constante bron van afleiding. Het toestel bezorgt hem tegelijk stress en een gevoel van veiligheid. Enerzijds is er de drang om constant bereikbaar en online te zijn, anderzijds de geruststelling dat hij daardoor niets zal missen.”
Jouw mobiel DNA
Mensen die nog een stapje verder willen gaan, kunnen hun ‘mobiel DNA’ in kaart brengen aan de hand van een applicatie, ontwikkeld door UGent. De applicatie ‘mobileDNA’ (beschikbaar in Play Store of via bit.ly/mobiledna) brengt je smartphonegebruik in kaart aan de hand van cijfers en grafieken. Na enkele dagen kan je je mobiel DNA bekijken: hoeveel tijd besteed je aan elke app en welke app zorgt ervoor dat je steeds naar je smartphone grijpt? Na twee weken krijg je een mobiele diagnose met achterliggende gebruikerspatronen. Die patronen kunnen onder andere een ‘mobiel bioritme‘ zijn (= appgebruik op vast moment van de dag) of ‘gefocust gebruiker’ versus ‘multitasker’ (= gebruik van 1 vs meerdere apps per keer dat je je smartphone gebruikt).
Ben jij een To-Do Goeroe? Dan herken je dit misschien:
“Voor de to-do goeroe is de smartphone een werkinstrument, het grootste deel van zijn smartphonegebruik is dan ook werkgerelateerd. Hij raadpleegt vooral (professionele) e-mails, agenda en berichten op zijn telefoon. … Doordat de smartphone een verlengstuk is geworden van zijn werk, draagt de to-do goeroe zijn werk voortdurend met zich mee.”
Breng een bezoekje aan www.kopop.be en ontdekt het zelf!