Update info cannabis in overzichtelijke infofiche
Hoe werkt cannabis? Wat zijn redenen om cannabis te gebruiken en om het cannabisgebruik te stoppen? Is cannabis als softdrug een opstap naar harddrugs en een oorzaak van druggerelateerde problemen? In 2018 schreef VAD een uitgebreid dossier rond het product cannabis. Vijf jaar later was het tijd om delen van dat dossier – specifiek rond cannabis als product – in een modern jasje, een infofiche, te steken. De infofiche werd ook geüpdatet met nieuwe informatie die de voorbije jaren relevant werd, bijvoorbeeld over het vapen van cannabis en over synthetische cannabisproducten. De infofiche geeft een antwoord op een aantal van de meest gestelde vragen rond het product cannabis. Dit artikel is een voorproefje. Meer vragen zie je beantwoord in de infofiche zelf.
Wat is cannabis?
- Cannabis behoort tot de hennepfamilie en wordt biologisch geclassificeerd als Cannabis Sativa L. De plant omvat drie ondersoorten:
- Cannabis Sativa
- Cannabis Indica
- Cannabis Ruderalis
Enkel Cannabis Sativa en Cannabis Indica worden voor hun psychoactief effect gebruikt.
- De cannabisplant heeft bladeren met vijf tot negen lange en smalle gekartelde blaadjes, die gespreid staan zoals de vingers van een hand. De plant is tweehuizig, wat betekent dat de planten of enkel vrouwelijke, of enkel mannelijke bloeiwijzen voortbrengen. Het zijn vooral de vrouwelijke planten die
psychoactieve eigenschappen hebben. - In de cannabisplant komen meer dan vijfhonderd chemische stoffen voor. Zestig tot honderd van deze stoffen zijn cannabisspecifiek en worden ‘cannabinoïden’ genoemd. Er bestaan drie groepen cannabinoïden:
- Fytocannabinoïden: natuurlijke plantaardige cannabinoïden
- Endocannabinoïden: lichaamseigen cannabinoïden
- Synthetische cannabinoïden: cannabinoïden ontwikkeld in een laboratorium
- De bekendste fytocannabinoïde is delta-9-tetrahydrocannabinol, beter gekend als THC en verantwoordelijk voor het grootste deel van de psychoactieve werking van cannabis. Andere fytocannabinoïden zijn onder andere cannabidiol (CBD), cannabigerol (CBG) en cannabinol (CBN). Zij hebben een chemisch structuur die lijkt op deze van THC, maar zijn niet of slechts heel mild psychoactief. Meer info over CBD, vind je in deze infofiche.
Wat zijn synthetische cannabisproducten?
- Synthetische cannabinoïden worden in labo’s geproduceerd en behoren tot de Nieuwe Psychoactieve Stoffen (NPS). Het is een groep van stoffen die de effecten van cannabis en THC nabootsen. Oorspronkelijk werden synthetische cannabinoïden ontwikkeld voor medische toepassingen, maar later werden ze ook verkocht als ‘legal highs’. Dit zijn zogezegd “legale” alternatieven voor illegale drugs, omdat hun chemische structuur afwijkt van de chemische structuur waarmee verboden middelen in de drugwetgeving beschreven werden. In 2017 werd hier komaf mee gemaakt doordat de drugwetgeving sindsdien een lijst van basisstructuren bevat, die meteen ook alle variaties hierop verbiedt (voor meer informatie, lees het artikel “Wat zegt de wet over cannabis?”). Synthetische cannabinoïden zijn vaak effectiever en krachtiger dan hun natuurlijk variant. Doordat er veel varianten van synthetisch cannabinoïden bestaan, is detectie en monitoring van deze producten vaak moeilijk.
- Synthetische cannabis wordt vaak op de markt gebracht als veilig en legaal, maar dit is niet het geval. Gezien deze stoffen vaak in illegale laboratoria worden gemaakt, en hun samenstelling sterk kan variëren, is het moeilijk om hun effecten en risico’s te voorspellen]. Hoge concentraties van de actieve bestanddelen wordt in verband gebracht met heel wat niet-fatale vergiftigingen die gepaard gaan met o.a. misselijkheid en verhoogde hartslag. Eerder uitzonderlijk is er sprake van beroerte, afbraak van spierweefsel, nierbeschadiging, psychose en ernstig of langdurig braken. Er zijn ook aanwijzingen dat synthetische cannabis kan leiden tot afhankelijkheid en bij abstinentie ontwenningsverschijnselen veroorzaakt.
Hoe lang blijft THC zichtbaar in het bloed of de urine?
- Cannabis en sommige vetoplosbare metabolieten worden opgeslagen in de vetweefsels vanwaar ze langzaam vrijgegeven worden in het bloed. Daarom duurt de eliminatie van THC uit het lichaam verschillende dagen. Gradueel wordt THC uitgescheiden via de urine en ontlasting. Het is sterk afhankelijk van de persoon (bv. hoeveelheid vetweefsel), de THC-concentratie in de cannabis, de wijze van inname, enz. hoelang er nog sporen terug te vinden zijn van cannabisgebruik.
- De halfwaardetijd van THC bedraagt drie à vijf dagen, maar voor sommige metabolieten kan dit verschillende weken duren. Sporen van cannabis in de urine kunnen bij chronische gebruikers tot meer dan een maand na het laatste gebruik terug te vinden zijn. Bij occasioneel gebruik duurt dit één à drie dagen.
- Dit heeft tot gevolg dat men met een drugtest niet nauwkeurig kan vaststellen wanneer het laatste gebruik heeft plaatsgevonden of hoeveel gebruikt werd.
Meer vragen en antwoorden vind je in de infofiche ‘Het product cannabis’.