Waarom VAD de verklaring van Vinum Et Spiritus over de minimumleeftijd voor alcohol niet mee ondertekent
Vinum Et Spiritus, de Belgische federatie van de sector wijn en gedistilleerde dranken, schrijft momenteel gericht organisaties en wetenschappers aan om hun verklaring te ondertekenen over de minimumleeftijd voor de aankoop van alcohol. Hoewel VAD zelf ook pleit om die minimumleeftijd op te trekken naar 18 jaar, zijn er goede redenen om niet mee te gaan in initiatieven van de alcoholindustrie.
Minimumleeftijd optrekken naar 18 jaar is een effectieve beleidsmaatregel…
VAD kan alvast bevestigen dat het verhogen van de minimumleeftijd naar 18 jaar een effectieve beleidsmaatregel is om alcoholgebruik en aan alcoholgerelateerde schade terug te dringen. Maatregelen die het aanbod van alcohol beperken, waaronder een wettelijke minimumleeftijd instellen, worden door de WHO benoemd als een van de drie meest betaalbare, haalbare en kosteneffectieve interventiestrategieën om alcoholconsumptie en NCD’s te verminderen.
In het SAFER pakket van de WHO wordt de verhoging naar 18 jaar ook expliciet benoemd: “Where the minimum age is set at less than 18 years, it is recommended to increase it to at least 18 for all beverage products in both off-trade and on-trade establishments.”
Een leeftijdsverhoging naar 18 jaar is ook één van onze 10 aandachtspunten voor een interfederaal alcoholbeleid.
VAD pleit hiervoor omdat gebruik van alcohol specifieke risico’s heeft voor jongeren. België is bovendien een van de weinige Europese landen waar jongeren nog alcohol mogen drinken vanaf 16 jaar. Eén leeftijdsgrens voor alle alcoholische dranken maakt communicatie erover duidelijker. Uit de VAD-leerlingenbevraging weten we dat een wettelijk verbod het voorbije decennium voor jongeren een steeds belangrijker motief werd om geen alcohol te drinken.
…maar VAD werkt hiervoor niet samen met de alcoholindustrie
VAD kiest er echter expliciet voor om voor dit actiepunt geen alliantie met de alcoholindustrie aan te gaan. De industrie handelt steeds vanuit commerciële belangen. De alcoholindustrie stuurt op internationaal en nationaal beleidsvlak immers steevast aan op de minst effectieve beleidsmaatregelen (bijvoorbeeld zelfregulering inzake marketing, …).
Volgens ons heeft de alcoholindustrie geen rol te spelen als preventieve actor naar de algemene bevolking, en dient ze zich niet te mengen in de ontwikkeling van een alcoholbeleid. Daarin volgen we de WHO. In het WHO actieplan (2022-2023) om de implementatie van “the Global Strategy to Reduce the Harmful Use of Alcohol” te versterken adviseert de WHO dat de industrie zich beperkt tot haar commerciële rol. Ze zegt daarover onder andere:
“Economic operators in alcohol production and trade are called on to focus on the implementation of measures that can contribute to reducing the harmful use of alcohol, which are stringently within their core roles as developers, producers, distributors, marketers and sellers of alcoholic beverages, and to abstain from interfering with alcohol policy development and refrain from activities that might prevent, delay or stop the development, enactment, implementation and enforcement of high-impact strategies and interventions to reduce the harmful use of alcohol.”
In dit specifieke geval spelen ongetwijfeld de commerciële belangen van deze sterkedrankenfederatie mee, wanneer ze de minimumleeftijd voor sterkedrank wil doortrekken naar die van bier en wijn. Zo zouden jongeren op hetzelfde moment met sterkedrank kunnen kennismaken als alle andere alcoholische dranken. Het feit dat de minimumleeftijd voor wijn daarmee ook omhooggaat, is daarbij van minder commercieel belang, aangezien jongeren tussen 16 en 18 sowieso niet vaak voor wijn kiezen.
VAD moedigt de alcoholindustrie wel aan om op hun terrein stappen te zetten zoals het opleiden van barpersoneel om leeftijdsgrenzen te respecteren, het correct informeren op de etiketten, enzovoort.
De gemeenschappelijke verklaring van Vinum Et Spiritus gaat over één beleidsmaatregel. Voor een succesvol alcoholbeleid is een overkoepelende aanpak nodig waarin universele strategieën die de betaalbaarheid, de beschikbaarheid en de aantrekkelijkheid van alcohol verminderen, naast gerichte strategieën worden toegepast.
Meer argumenten om niet samen te werken met de alcoholindustrie kan je lezen in deze visietekst.