Wat leert 20 jaar drugtesten ons?

Ik werd gevraagd om te spreken over drug checking services. Ik gaf onder andere een overzicht van drugtestresultaten verzamelt binnen het TEDI-project in 2018. TEDI staat voor Trans European Drug Information project. Op basis van die TEDI-data kunnen we trends detecteren op de drugmarkt.

Welke evoluties zie je in drug checking de afgelopen 20 jaar?

In de afgelopen 20 jaar zijn de analyses aanzienlijk geëvolueerd. In het begin gebruikten verschillende organisaties die drugs testen, goedkope technieken zoals colorimetrische tests en reagentia. Die tests zijn niet zo betrouwbaar. Inmiddels zijn heel wat projecten geëvolueerd en gebruiken we veel nauwkeurigere technieken zoals gaschromatografie of vloeistofchromatografie waardoor we vrij exact de samenstelling van de drug kunnen bepalen en ook de hoeveelheid actieve stof in de sample kennen.

Hoe belangrijk is volgens jou drug checking als interventiestrategie voor mensen die nu drugs gebruiken?

Drug checking is van cruciaal belang om nieuwe trends te ontdekken in druggebruik, voornamelijk in het uitgaansleven. We zien welke drugs er gebruikt worden en ook welke vervuilingen er zijn in de producten. Zo konden we in 2009 vaststellen dat er een tekort was van MDMA, de actieve stof in xtc. Hierdoor zagen we nieuwe stoffen opduiken in xtc-pillen. Dit was de start van de opkomst van NPS (Nieuwe Psychoactieve Stoffen). Via drug checking kunnen we mensen die drugs gebruiken tijdig informeren over de samenstelling van hun middel en eventueel waarschuwen indien er erg gevaarlijke stoffen in worden ontdekt.

Wat zijn naar jouw mening de sterke punten van deze interventie?

Drug checking is een tool die echt interessant is voor mensen die drugs gebruiken. De meesten onder hen zijn bezorgd over hun gezondheid en willen geen onnodige risico’s nemen. Drug checking biedt dus een antwoord op de vraag van mensen die willen weten wat er in hun drugs zit. Waarschijnlijk het belangrijkste argument pro drug checking is dat je op die manier contact legt met een populatie van mensen die drugs gebruiken, die je anders nooit zou kunnen bereiken. En bovendien komen zij zelf naar jouw dienst.

Wij gebruiken al een tijd evaluatievragenlijsten om te polsen wat onze klanten vinden van onze service. 60% van de mensen die ons contacteren hebben nooit eerder contact gehad met een ander drugcentrum. Eenmaal met ons in contact, kunnen we in gesprek gaan met hen en soms komen we tot diepgaande consultaties en komen klanten op regelmatige basis terug langs. Dit zijn mensen die nooit eerder openlijk over hun gebruik spraken, over wat ze gebruiken, hoe ze gebruiken, … en we geven ze meteen info mee over hoe ze zo veilig mogelijk kunnen gebruik. Eigenlijk is de druganalyse in die zin een lokmiddel om in contact te komen met mensen die drugs gebruiken. Maar uiteraard is drug checking ook erg waardevol om toxische stoffen te detecteren en te verwijderen van de markt.

Is er inmiddels al enige evidentie rond de impact van drug checking?

Het evalueren van de impact van drug checking services is moeilijk, vooral omdat ze vaak worden aangeboden in settings zoals het uitgaansleven die nogal complex zijn. Andere projecten bieden drugtesten aan in drop-in-centra. Het is dan gemakkelijker om te evalueren, maar we hebben nog steeds weinig evidentie over de impact van dit soort van interventie.

Uit de eerste onderzoeksresultaten die we nu hebben zien we wel dat drugtesten efficient zijn om toxische stoffen van de markt te verwijderen. Zo zien we dat pillen die extreem gevaarlijk zijn bijvoorbeeld omdat ze PMMA bevatten, kort na onze warning niet meer circuleren. Bovendien geeft 99% van de klanten aan dat ze de drug niet zullen nemen indien er een gevaarlijke stof in zit.

Daarnaast blijkt dat drug checking een uitstekende tool is om de drugmarkt te monitoren. Hiervoor hebben we onlangs een samenwerking opgezet met het EMCDDA. Met ons TEDI-project leveren we jaarlijks onze data van alle drugtestprojecten in Europa aan hen aan. Wij verzamelen data die je op geen enkele andere manier kan verzamelen, niet door surveys, niet door inbeslagnames enz.

Heel erg bedankt voor het gesprek.