De CRAFFT: screenen naar middelengebruik bij adolescenten
Nieuw screeningsinstrument voor eerstelijnsgezondheidswerkers toegevoegd aan online toolbox me-ASSIST
Met het screeningsinstrument CRAFFT kunnen artsen en andere eerstelijnsgezondheidswerkers simultaan alcohol- en ander middelengebruik screenen bij kinderen en jongeren van 12 tot 18 jaar. Het is een korte, gevalideerde tool bedoeld om na te gaan of een gesprek over het middelengebruik aangewezen is. De CRAFFT werd nu toegevoegd aan de online toolbox me-ASSIST.
Screeningsinstrument voor jongeren
Het eerste deel van de CRAFFT bestaat uit drie inleidende vragen, waarbij het middelengebruik van de laatste 12 maanden bevraagd wordt (deel A). Blijkt hieruit dat de jongere nog helemaal geen middelen gebruikt? Dan wordt er enkel nog gecheckt of hij of zij er ook over waakt om nooit met een chauffeur onder invloed mee te rijden, waarna de screening beëindigd wordt. Blijkt uit deel A dat de jongere wel al alcohol of andere middelen gebruikt, dan wordt er overgegaan naar deel B. Dit bevat 6 bijkomende ja/nee-vragen die peilen naar risicogedrag of negatieve ervaringen met middelengebruik. De ‘score’ van de CRAFFT komt overeen met het aantal ja-antwoorden op deze zes vragen.
De hulpverlener kan op basis van die CRAFFT-score, een inschatting maken (%) van het risico op een stoornis in middelengebruik (DSM-5). Dit wordt visueel weergegeven in onderstaande grafiek. Die toont het verband aan tussen het aantal positieve antwoorden op deel B van de CRAFFT, en het risico op een middelenprobleem. Concreet: van alle jongeren die één keer ‘ja’ antwoorden op die zes vragen uit de CRAFFT, is er bij 32% sprake van een stoornis in middelengebruik, bij zij die 2x ‘ja’ antwoorden, is dat 64%, enzovoort.
Kortdurende interventie op maat van jongeren
Na het invullen van de CRAFFT-vragenlijst in de online toolbox, krijgt de hulpverlener een resultaatscherm. Dat bevat bovenstaande grafiek, met de voor de patiënt relevante balk aangeduid in kleur. Daarnaast worden enkele gespreksonderwerpen aangereikt, op basis waarvan de hulpverlener een kortdurende interventie kan opbouwen. Die onderwerpen zijn erop gericht de patiënt over zijn gebruik te laten nadenken, te motiveren om niet te gebruiken of verantwoord met de middelen om te gaan, en het zelfvertrouwen van de patiënt te versterken.
Internationaal screeningsinstrument
Het instrument werd ontwikkeld door het Center for Adolescent Substance Abuse Research (ceASAR) van het Boston Children’s Hospital. De vertaling naar het Nederlands gebeurde door ervaren clinici. De vertaling werd gecontroleerd en goedgekeurd door de oorspronkelijke auteur.
CRAFFT in me-ASSIST, een logische match
De oorspronkelijke CRAFFT is een papieren instrument, maar VAD koos ervoor om de screening online ter beschikking te stellen via www.me-assist.com. Een online vragenlijst die zelf de resultaten berekent, is veel gebruiksvriendelijker dan een geprint invuldocument.
De toevoeging van de CRAFFT aan de me-ASSIST versterkt de online toolbox tenslotte als dè place-to-be voor het screenen van patiënten op hun middelengebruik. Voordien was de me-ASSIST, met screeningsinstrumenten ASSIST, AUDIT en NODS-PERC, enkel te gebruiken voor volwassenen. Dankzij de CRAFFT kan ze nu ook gebruikt worden voor minderjarigen.
Let wel: de CRAFFT richt zich voor afname specifiek op eerstelijnsgezondheidswerkers. Voor welzijnswerkers blijft de SEM-J uiteraard beschikbaar als screeningsinstrument om een ernstinschatting te kunnen maken van middelengebruik van jongeren en de nood aan verdere alcohol- en drugspecifieke begeleiding
Wie toch liever met een papieren document werkt, kan de printversie hieronder downloaden.
