Geen ADHD of ADD? Dan zorgt rilatine niet voor betere examenresultaten
Sommige studenten grijpen in drukke of stressvolle periodes, zoals tijdens examens, naar stimulerende middelen zoals Rilatine en Concerta of kalmeringsmiddelen zoals Xanax, Temesta of Stilnoct. Dit lijkt een oplossing om beter te presteren, maar dit brengt risico’s met zich mee en blijkt zelden effectief voor betere studieprestaties. Om onderwijsprofessionals en studenten te informeren over deze gevaren, heeft VAD samen met het Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs (SIHO) een aanbod ontwikkeld met ondersteunende materialen over het niet-medische gebruik van deze medicatie.
Pillen zijn niet onschuldig
Slaap- en kalmeringsmiddelen of stimulerende medicatie lijken veilig, zeker omdat je ze enkel op doktersvoorschrift krijgt en ze geproduceerd worden door farmaceutische bedrijven. Maar dit creëert vaak een vals gevoel van veiligheid. Sommige studenten delen restjes makkelijk met anderen, zonder zich bewust te zijn van de risico’s. Deze medicatie heeft sterke effecten en vergt medische begeleiding. Door beperkte kennis over werking en bijwerkingen worden effecten vaak verkeerd ingeschat, met soms ernstige gevolgen, zoals vergrote kans op overdosering.
Stimulerende medicatie werkt anders zonder AD(H)D
Rilatine en soortgelijke medicatie verbeteren de concentratie voor mensen met AD(H)D. Ze onderdrukken symptomen zoals verstrooidheid en helpen hen focussen. Voor studenten zonder deze aandoening werkt het vaak anders. Acht op de tien studenten die medicatie nemen om beter te presteren, merken weinig verbetering. Stimulerende medicatie verhoogt je leervermogen niet, maar veroorzaakt wel bijwerkingen zoals verminderde eetlust, hartkloppingen, prikkelbaarheid en slaapgebrek – allemaal zaken die je niet wilt meemaken tijdens je examens.
Kalmeringsmiddelen pakken de oorzaak niet aan
Slaap- en kalmeringsmiddelen nemen de oorzaak van slaap-, angst- of stressproblemen niet weg. Ze bieden enkel tijdelijke ruimte om aan de werkelijke oorzaak te werken. Een niet-medicamenteuze aanpak, zoals goede slaaphygiëne of planning, verdient de voorkeur. Zonder medische begeleiding loop je risico dat het probleem erger wordt of extra mentale klachten ontstaan. Dit type medicatie leidt bovendien snel tot gewenning, waardoor je steeds meer nodig hebt voor hetzelfde effect.
Hoe kunnen onderwijsprofessionals studenten met medicatiegebruik begeleiden?
Om onderwijsprofessionals te ondersteunen in het informeren van en omgaan met studenten die medicatie niet-medisch gebruiken, hebben VAD en SIHO een webinar gegeven. Je kan het webinar hier herbekijken.
Daarnaast is er een factsheet met ‘facts and figures’ en concrete adviezen om binnen je onderwijsinstelling actie te ondernemen. Je kan deze factsheet medicatie hier downloaden.
Voor studenten ontwikkelden VAD en SIHO een podcast en een e-learningmodule over ‘niet-medisch medicatiegebruik en studeren’, beschikbaar op Moodspace. Moodspace is een website voor studenten met betrouwbare info, tips en zelfhulp om emotionele problemen het hoofd te bieden en (veer)krachtig te studeren. In de podcast en module wordt stilgestaan bij enkele cijfers, risico’s, kanalen en motieven. Er worden ook handvatten gegeven om gesprekken aan te knopen met vrienden of medestudenten wanneer je je je zorgen maakt. Studenten vinden er ook info over beschikbare hulp en ondersteuning.
Op de website van De Druglijn vind je ook deze materialen terug op specifieke webpagina’s over ‘medicatie en studenten’. Om dit bekend te maken bij studenten, is een flyer gemaakt met één veelgestelde vraag en antwoord. Hierop worden studenten uitgenodigd om de Druglijn-website te bezoeken voor meer info of om De Druglijn te contacteren voor een anoniem antwoord op maat, zonder oordeel. Deze flyers zijn ideaal voor folderdisplays of consultaties bij studenten met een verhoogd risico op het niet-medisch gebruik van medicatie.