Eerste lijn en middelengebruik
Mensen gebruiken doorgaans middelen omwille van de aangename of gewenste effecten. Maar zowel op korte als op lange termijn zijn er heel wat gezondheidsrisico’s verbonden aan het gebruik. Wanneer er zich problemen voordoen, zoals een ongeval of gezondheidsklachten, komen mensen terecht bij de eerstelijnsgezondheidszorg (bv. huisarts, spoeddienst). Niet altijd wordt de link met het middelengebruik gelegd.
Unieke rol
De eerstelijnsgezondheidszorg is dus vaak de eerste die alarmsignalen op het gebied van middelengebruik kan opvangen. Door vroegtijdig problemen te detecteren, in te grijpen (bv. met kortdurende interventies) en waar nodig mensen door te verwijzen naar gepaste hulpverlening, kan een ernstige problematiek vermeden worden. Doordat er meestal een goede relatie is met hulpverleners uit de eerstelijn (bv. huisarts of thuisverpleegkundige) zijn zij vaak de geknipte persoon om mensen te informeren of te ondersteunen. Zo heeft de eerstelijnsgezondheidszorg een unieke rol in het sensibiliseren en informeren van het groot publiek over verslavende middelen en gedrag.
Zorgcontinuüm
Een goede afstemming tussen preventie en hulpverlening, alsook een vlotte doorstroom van eerste lijn naar meer gespecialiseerde zorg is cruciaal voor een coherent gezondheidsbeleid. Middelengebruik bij specifieke en kwetsbare doelgroepen zoals zwangere vrouwen verdient dan ook de gepaste aandacht op alle zorgniveaus.