Hoge Gezondheidsraad en VAD vragen effectief alcoholbeleid
Op 14 maart 2024 keurde de Kamer het interfederaal alcoholplan goed. Voor De Hoge Gezondheidsraad gaat dit wetsontwerp echter niet ver genoeg. Daarom stelt de Raad vandaag in een persbericht een eigen advies voor, met maatregelen die wetenschappelijk onderbouwd zijn en de samenleving als geheel ten goede komen. VAD werkte mee aan dit advies. De belangrijkste aanbevelingen zijn: verbied marketing en reclame voor alcohol, verplicht correcte waarschuwingsboodschappen op het etiket, verhoog de minimumleeftijd naar 18 jaar voor alle alcoholische dranken en voer een minimumprijs per alcoholeenheid in.
Bewustzijn over schadelijkheid van alcohol vergroten
De Hoge Gezondheidsraad pleit al sinds 2018 voor een verbod op alcoholmarketing en -reclame over de hele lijn. Iedereen wordt in hoge mate blootgesteld aan alcoholreclame, soms bewust, maar vaak ook onbewust. Denk bijvoorbeeld maar aan sponsoring bij sportwedstrijden en product placement in films en series. Ook kinderen worden op deze manier beïnvloed door alcoholmarketing. Het beïnvloedt niet alleen ons gedrag, maar werkt ook de algemene aanvaarding van alcohol in de hand. Voor kwetsbare groepen, zoals mensen met een verslaving en jongeren, is het om neurobiologische redenen nog moeilijker om weerstand te bieden aan dit soort beïnvloeding.
Om het bewustzijn rond de gezondheidsrisico’s te vergroten, pleit de raad voor waarschuwingsboodschappen bij alle alcoholreclame en -marketing. Etikettering is een belangrijke pijler van dit advies: de waarschuwingsboodschappen zouden goed zichtbaar vermeld moeten worden op het etiket van alcoholische dranken. Het etiket zou ook het aantal standaardglazen dat de verpakking bevat, de voedings-/energiewaarde en de wettelijke minimumleeftijd om het product te drinken moeten vermelden. Ook een website met wetenschappelijke informatie en doorverwijzing naar hulp zouden een plaats moeten krijgen op het etiket.
Bescherm jongeren
Veel jongeren drinken hun eerste alcoholconsumptie al tussen de 14 en 15 jaar. Nochtans zijn jongeren een bijzonder kwetsbare groep: alcoholgebruik verstoort hun normale hersenontwikkeling en vergroot het risico op verslaving. Daarom herhaalt de Hoge Gezondheidsraad zijn aanbeveling om de leeftijdsgrens voor alle alcoholische dranken, inclusief bier en wijn, op te trekken naar 18 jaar.
België is een van de weinige landen in Europa die voor sommige alcoholische dranken aan de leeftijdsgrens van 16 jaar vasthoudt. Het verhogen van de minimumleeftijd heeft nochtans duidelijke positieve gezondheidseffecten en geeft een krachtige boodschap aan de bevolking. Bovendien is er bij het grootste deel van de bevolking ook draagvlak voor het optrekken van de leeftijdsgrens, blijkt onder andere uit de Preventiebarometer van Sciensano uit 2022. Naast een leeftijdsverhoging, pleit de Raad ook voor meer controle op het naleven van de huidige wetgeving rond alcoholverkoop aan minderjarigen.
Maak alcohol duurder
Ten slotte is ook het invoeren van een wettelijk prijsbeleid een effectieve maatregel. De Raad is voorstander van een minimumprijs per eenheid alcohol (10g ethanol). Alcoholische dranken mogen dan niet onder deze bodemprijs verkocht worden. Dit zou vooral goedkope alcoholische dranken duurder maken. Voorbeelden uit het buitenland hebben aangetoond dat de horeca en alcoholproducenten niet getroffen worden door de invoering van een minimumprijs. Vooral de consumenten die het grootste risico lopen, jongeren en zware drinkers, hebben baat bij de invoering van een minimumprijs per eenheid. De Raad pleit er bovendien ook voor gratis aanbiedingen of sterke prijsreducties op alcoholische dranken te verbieden.
Meer weten?
Het volledige advies (Alcohol schaadt de gezondheid – Advies 9781 van 26 maart 2024) kan je lezen op de website van de Hoge Gezondheidsraad.
