Wanneer uit de score van de AUDIT-C blijkt dat er een indicatie is voor riskant alcoholgebruik of een stoornis in het gebruik van alcohol, wordt het risico op ontwenning ingeschat. Daarnaast is een positieve AUDIT-C score een reden om het gesprek over alcohol aan te gaan.
Iedereen kan alcohol bespreken
Het is dan ook de verantwoordelijkheid van alle zorgverleners om dit thema (kort) te bespreken met de patiënt. Elke zorgverlener kan in enkele minuten tijd alcohol bespreekbaar maken, in de context van de zorgvraag. Bij deze gesprekken kan materiaal zoals de alcoholrichtlijn of een brochure ondersteunend zijn.
CIWA-Ar voor opvolging ontwenning
Het risico op ontwenning inschatten gebeurt ook aan de hand van de AUDIT-C score. Bij een hoog risico wordt de ontwenningsschaal CIWA-Ar gebruikt om de ontwenning in te schatten en op te volgen. Aan de hand van de scores en de parameters wordt er al dan niet medicatie toegediend. De parameters temperatuur, pols en bloeddruk zijn namelijk belangrijke indicatoren om de ontwenning op te volgen. In enkele gevallen zoals bij een hoge dosis toegediende medicatie, bij ernstige agressie en bij delier, moet een arts de patiënt extra opvolgen om o.a. de medicatie aan te passen.
Ziekenhuisbreed dezelfde benzodiazepines
Er gebeuren minder fouten wanneer er ziekenhuisbreed met dezelfde benzodiazepines wordt gewerkt om ontwenning op te volgen. Wanneer een patiënt van de ene naar de andere afdeling verhuist, is de zorgcontinuïteit dan beter. Een langwerkende benzodiazepine heeft de voorkeur, behalve bij contra-indicaties zoals leverfalen of longlijden.
Preventie Wernicke Encefalopathie met vitamines
Naast het geven van benzodiazepine is vitaminesuppletie belangrijk ter preventie van Wernicke encefalopathie. Daarom wordt bij alle patiënten die gedurende een periode overmatig alcohol gebruiken, bij alcoholontwenning en bij vermoeden of diagnose van Wernicke encefalopathie, intramusculair of intraveneus vitamine B toegediend voor een optimale absorptie. Daarnaast dient een vitamine B-complex toegediend te worden.
Volgens onderzoek kan 75% van de patiënten met een stoornis in alcoholgebruik een tekort hebben aan vitamine C. Vitamine C bevordert namelijk de afbraak van ethanol. Daarom wordt de toediening van een vitamine C-complex ook aanbevolen. Ook voor de vitaminesuppletie werd een doseringsschema ontwikkeld.
Verbindende en gastvrije zorg voor patiënten met problemen door alcohol
In lijn met het jaarthema van het GGZ-congres benadrukte Lyssa het belang van blijvende aandacht voor de houding van zorgpersoneel tegenover patiënten met overmatig alcoholgebruik. Een begripvolle en respectvolle benadering is cruciaal voor goede zorg. Dit kan echter een uitdaging zijn, vooral voor zorgverleners die vaak geconfronteerd worden met agressie door alcoholgebruik. Oplossingen zoals trainingen, intervisies en de inzet van ervaringswerkers kunnen hierbij helpen.
Nieuwe projectoproep 2024
In oktober 2024 wordt een projectoproep gelanceerd voor nieuwe ziekenhuizen om in te tekenen in het project. De directies van alle Belgische ziekenhuizen krijgen deze via mail. Wil je dat deze projectoproep ook in jouw mailbox terecht komt? Contacteer dan Lyssa Toyinbo via lyssa.toyinbo@vad.be . Lees in dit artikel meer over het project zorgpad alcohol in algemene ziekenhuizen. Benieuwd naar de ervaringen van AZ Groeninge als pionier? Lees dan dit artikel.
Publicatie artikel in tijdschrift Verslaving & Herstel
Wil je meer weten hierover? Het artikel waarin de richtinggevende adviezen uitgebreider toegelicht worden, is gepubliceerd in de uitgave van juni 2024 van het tijdschrift Verslaving & Herstel.
Klik hier om je te abonneren op het tijdschrift Verslaving & Herstel en het artikel te lezen
Bron: Toyinbo, L., Hellemans, E., Geerts, P. J., van Kernebeek, M. W., Peuskens, H., Monté, M. C., … & Lemmens, G. (2024). Richtinggevende adviezen voor de ontwikkeling van een zorgpad alcohol (preventie, detectie en behandeling) in een algemeen ziekenhuis. Tijdschrift Verslaving & Herstel, 4(2).
