Alcohol en drugs op jouw festival? Een evenwichtig alcohol- en drugbeleid is het antwoord.
Het gebruik van alcohol en andere drugs is een realiteit op muziekfestivals. Toch kunnen alcohol en andere drugs de veiligheid en de gezondheid van festivalgangers ook negatief beïnvloeden. Een evenwichtig en doordacht alcohol- en drugbeleid op maat van festivals is een must voor een vlot, aangenaam en veilig verloop van elk muziekfestival.
De onderdelen van een evenwichtig alcohol- en drugbeleid
Een evenwichtig alcohol- en drugbeleid bestaat uit vier pijlers: regels en procedures, informatieverstrekking, omgevingsinterventies en zorg en begeleiding. Dit vertaalt zich in op elkaar afgestemde maatregelen die niet voor extra risico’s zorgen bovenop de risico’s die eigen zijn aan alcohol- en andere druggebruik.
Zo beschrijft een evenwichtig beleid duidelijke regels en procedures, waarop wordt toegezien en die worden gehandhaafd. Zo’n beleid laat ruimte om zowel bezoekers die geen roesmiddelen gebruiken te ondersteunen als festivalgangers die wel gebruiken te sensibiliseren tot verantwoordelijk gebruik. Dit zorgt voor meer dialoog met festivalbezoekers, wat tot minder defensief en gevaarlijk gedrag leidt en waardoor bezoekers beter geïnformeerd worden. Dit is moeilijker te bereiken in een repressieve festivalcontext, waarin bezoekers eerder gesloten zijn over hun druggebruik en minder ontvankelijk zijn voor (gezondheids)boodschappen, omdat ze de bron ervan minder vertrouwen.
Aanvullend neemt een evenwichtig beleid ondersteunende omgevingsmaatregelen die het algemeen comfort van alle bezoekers verbeteren en gezondheidsschade door alcohol- of druggebruik meehelpen beperken. Voorbeelden hiervan zijn drinkwatervoorziening, klimaatbeheersing, chill-outzones, … Tot slot mag ook een performant zorg- en begeleidingsaanbod om festivalgangers op te vangen als het alsnog fout gaat niet ontbreken in een evenwichtig beleidsplan.
Alle stakeholders rond de tafel
Het succes van alcohol- en drugbeleid neemt toe naarmate bovengenoemde onderdelen evenredig worden uitgewerkt en mekaar versterken door een goede samenwerking en afstemming tussen de betrokken stakeholders. De belangrijkste stakeholders hierbij zijn: de organisator(en) en in het verlengde daarvan de bewakingsfirma en festivalmedewerkers, de lokale overheid, gezondheidswerkers die inzetten op schadebeperking (o.a. preventiewerkers), politie, parket en de medische dienst.
Om tot deze inzichten te komen hebben we de afgelopen 2,5 jaar een literatuuronderzoek en verschillende veldobservaties gedaan, hebben we interviews afgenomen met bovenstaande actoren en hebben we voor uitwisseling tussen hen gezorgd via een worldcafé, een workshop op het Nights congres in 2018 en verschillende overlegmomenten. Op die manier hebben we elkaars werking en doelstellingen beter leren kennen en begrijpen en hebben we een aantal actiepunten geïdentificeerd die kunnen helpen bij het optimaliseren van het alcohol- en drugbeleid op festivals. Het resultaat van dit alles is samengebracht in een Cahier Politiestudies dat druggebruik op festivals belicht vanuit verschillende invalshoeken, een studienamiddag rond dit cahier en een leidraad voor het opstellen van een evenwichtig alcohol- en drugbeleid voor festivals.
Een leidraad en tool die je helpen om een evenwichtig beleidsplan uit te werken
Omdat een evenwichtig alcohol- en drugbeleid niet op één, twee, drie is uitgetekend, is er vanaf nu een leidraad beschikbaar die je doorheen dit proces helpt. Deze leidraad staat onder andere stil bij de principes van een evenwichtig beleid, de succesfactoren van een beleid, de risicoanalyse, instrumenten om bijvoorbeeld tot regels en procedures te komen, gangbare maatregelen en de evaluatie van een bestaand beleid. Bij deze leidraad hoort een Excel-tool die je helpt om je beleidsplan op een overzichtelijke manier samen te stellen volgens de principes in de leidraad. Je vertrekt hiervoor van een risicoanalyse en eindigt met een takenlijst per belangrijke stakeholder. Dit materiaal kwam tot stand met dank aan Trimbos Instituut, Johan Tackx van Reggae Geel, Peter Decuypere van ‘We Love Events’, David Fraters van Zorggroep Zin en Martijn Onsia van CGG VAGGA.
