Alcohol is een toxische stof, die door de Wereldgezondheidsorganisatie in verband wordt gebracht met meer dan 200 ziektes en aandoeningen. Naast de individuele gevolgen op korte en lange termijn berokkent overmatig alcoholgebruik ook schade aan de omgeving van de persoon die alcohol drinkt.
Steeds meer wetenschappelijke evidentie laat zien dat er geen veilige ondergrens voor alcoholconsumptie bestaat. Desalniettemin is alcohol alomtegenwoordig in onze samenleving. Een grote meerderheid van de Vlaamse bevolking heeft al eens alcohol gedronken.
Hoewel alcohol voor de meeste mensen nog altijd onlosmakelijk hoort bij tal van kleine en grote momenten in het leven, is er een evolutie zichtbaar. Het wordt steeds meer aanvaard om geen alcohol te drinken. Wél alcohol drinken is steeds vaker een bewuste keuze in plaats van een vanzelfsprekendheid. Bij specifieke maatschappelijke groepen, veelal bij jonge generaties, vormen een gezonde levensstijl en aandacht voor mentaal welbevinden een vruchtbare grond voor alcoholpreventie.
In een notendop
De situatie vandaag
Dalend alcoholgebruik, maar enkele zorgwekkende trends
Hoewel het alcoholgebruik in Vlaanderen hoog ligt, zagen we de meeste parameters de voorbije jaren dalen. Zorgwekkend is dat bingedrinken en dronkenschap bij jongeren niet daalden en dat bij volwassenen de groep die problematisch alcohol gebruikt toeneemt.
Problemen door alcohol onvoldoende (h)erkend
- Problemen door alcohol worden onvoldoende erkend. Doordat alcohol drinken nog altijd de norm is, blijft de beeldvorming over alcohol overwegend positief. Dit maakt het moeilijker om problemen door alcoholgebruik te (h)erkennen.
- Ook in de hulpverlening worden bepaalde medische en psychische problemen nog onvoldoende aan alcohol gelinkt. Er is dus nood aan deskundigheidsbevordering over alle stadia van gebruik tot problematisch gebruik.
Stigma heeft een negatieve impact op welzijn en gezondheid
- Mensen met een verslavingsproblematiek worden gestigmatiseerd en geculpabiliseerd, terwijl occasioneel overmatig drinken genormaliseerd en gerelativeerd wordt. Personen die problemen ondervinden met het gebruik van alcohol worden herleid tot een selecte groep die niet verantwoord omgaat met alcohol. Het taboe op alcoholproblemen gaat samen met stigma. Stigma maakt dat iemand uit schaamte geen hulp zoekt of te laat hulp zoekt. Daardoor heeft het een negatieve impact op iemands welzijn en gezondheid.
- Ook hulpverleners hebben vaak nog het idee dat iemand met een alcoholverslaving dat niet zal kunnen oplossen. Dit zit de kans op herstel in de weg.
Alcoholindustrie heeft geen plek bij het uittekenen van een alcoholbeleid
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) roept op om een alcoholbeleid enkel te voeren vanuit het perspectief van de volksgezondheid en niet te laten beïnvloeden door de alcoholindustrie en commerciële belangen. De doelstellingen van de alcoholindustrie staan haaks op een beleid dat de volksgezondheid ten goede komt. De industrie probeert dan ook effectieve beleidsmaatregelen tegen te houden.
