Wat doet VAD? Ontdek het in deze zeven nieuwsfeiten

Waalse gemeenten verbieden alcohol op kamp

Deze zomer ontstond er commotie toen enkele Waalse gemeenten een verbod op alcohol op jeugdkampen invoerden. Koepelorganisaties van jeugdbewegingen reageerden dat ze het verbod een overdreven verregaande maatregel vonden. “Er worden heldere afspraken gemaakt rond alcoholgebruik op kamp”, vertelde Jan Van Reusel van Scouts en Gidsen Vlaanderen aan VRT.

Een heleboel jeugdbewegingen hebben inderdaad een alcohol- en drugbeleid. VAD ontwikkelde hiertoe samen met de koepels van de verschillende jeugdbewegingen de leidraad Zot op kamp, waarmee jeugdbewegingen afspraken kunnen maken over gebruik van alcohol en andere drugs op kamp.

Ook voor een heleboel andere organisaties, zoals bijvoorbeeld scholen, verenigingen, sportclubs en bedrijven, heeft VAD draaiboeken op maat om een alcohol- en drugbeleid uit te werken. Dit beleid is een essentieel onderdeel van effectieve alcohol- en drugpreventie. Organisaties kunnen bij het uitwerken van hun beleid hulp krijgen van een preventiewerker van het CGG (Centrum Geestelijke Gezondheidszorg) in hun regio. VAD ondersteunt deze preventiewerkers met de nodige materialen en opleidingen en is hun aanspreekpunt bij vragen.

Moet de sportwereld in 2025 op zoek naar een nieuwe vette vis?

Gokken was dit jaar een veelbesproken onderwerp. In januari kwam Bpost onder vuur te liggen omdat het 170 krantenwinkels verkocht aan gokbedrijf Golden Palace. Niet lang daarna lanceerden de verschillende regeringen een gezamenlijk beleidsactieplan gokken om mensen die gokken beter te beschermen. En in mei lanceerde minister van Justitie Vincent Van Quickenborne een voorstel tot koninklijk besluit dat gokreclame verregaand wil inperken. Daarmee zou de sportwereld, op zoek moeten naar andere sponsors.

VAD gaf via verschillende kanalen input aan deze beleidsinitiatieven. De VAD-medewerkers kunnen wetenschappelijk onderbouwde adviezen geven omdat ze het onderzoek rond gokken op de voet volgen. De belangrijkste resultaten voor Vlaanderen en België komen in een factsheet die jaarlijks geüpdatet wordt. In 2019 onderzochten VAD en de UGent ook de link tussen sportclubs en sportweddenschappen. Zo bleek dat leden van een sportclub tien keer meer risicovol gokken.

Naast de wetenschappelijke basis heeft VAD ook een voet in de praktijk. VAD is namelijk de koepelorganisatie van organisaties die werken rond alcohol en andere drugs, psychoactieve medicatie, gamen en gokken. Denk bijvoorbeeld maar aan Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg, ontwenningsafdelingen van psychiatrische ziekenhuizen, … Zo kunnen VAD-medewerkers ook ervaringen uit het werkveld meenemen in de adviezen aan beleidsmakers.

Drie op de vier studenten gaan gezond met middelen om, één vierde drinkt 29 glazen alcohol per week

Studenten drinken minder, maar gebruiken (iets) meer cannabis, kotstudenten drinken meer dan thuiswoners, student die uit jeugdbeweging komt drinkt meer, … Het zijn enkele van de krantenkoppen die verschenen naar aanleiding van de studentenbevraging ‘in hoge sferen’, een van de eigen onderzoeken van VAD. Het cliché wil dat studenten wekelijks liters bier verzetten, maar is dat wel zo? Met de vierjaarlijkse studentenbevraging kan VAD dit soort stereotiepe beeldvorming ontkrachten. Zo blijkt namelijk uit de bevraging dat de meerderheid van de studenten verstandig omgaat met middelen.

Ook psychoactieve medicatie is een thema waar VAD rond werkt. De studentenbevraging peilt dus naar het gebruik van deze medicatie en toonde aan dat de coronapandemie een grote impact had op het gebruik van slaap- en kalmeermiddelen en stimulerende medicatie bij studenten: het percentage studenten dat deze medicatie gebruikt is amper gestegen, maar het aandeel dat deze medicatie wekelijks of vaker gebruikt is wel sterk gestegen.

Naast de studentenbevraging vraagt VAD ook elke vier jaar mensen in het uitgaansleven naar hun gebruik van alcohol en andere drugs. Leerlingen van het secundair onderwijs vullen dan weer jaarlijks een enquête in over hun gebruik van alcohol en andere drugs en hun game- en gokgedrag. VAD grijpt de resultaten van de leerlingenbevraging en de studentenbevraging aan om middelbare scholen en hogeronderwijsinstellingen te stimuleren om een alcohol- en drugbeleid uit te werken.

Testdorp Extrema Outdoor houdt drie levensbedreigende xtc-pillen van festivalterrein weg

Het festival Extrema Outdoor kon deze zomer potentieel dodelijke xtc-pillen van het festivalterrein weren. Uit analyse in het testdorp op het festival bleek dat drie verschillende in beslag genomen pillen een potentieel dodelijke dosis MDMA bevatten. De vrijwilligers van Safe ’n Sound, een project van VAD, gingen onmiddellijk rond op de festivalweide om festivalgangers hiervan op de hoogte te brengen.

Safe ’n Sound is een samenwerking met 4 CGG’s en 1 CAW en heeft 177 vrijwilligers. Die zijn met een infostand aanwezig in het uitgaansleven om te zorgen dat mensen die drugs gebruiken, daarbij zo weinig mogelijk risico lopen. Aan de Safe ’n Sound-stand kunnen uitgaanders terecht voor informatie over middelen en voor risicobeperkende materialen zoals oordoppen en condooms. Mensen die zich niet goed voelen nadat ze drugs gebruikt hebben, kunnen ook bij de Safe ’n Sound-stand terecht om even tot rust te komen in een knus hoekje.

Zo’n 1 miljoen Vlamingen stoppen voor een maand met alcohol

‘Een maand zonder alcohol, wat doet dat met je lever hart en hersenen?’, vroeg de Gazet van Antwerpen zich af op 1 februari. Februari staat tegenwoordig gelijk met Tournée Minérale, een preventiecampagne waarbij een op de vijf Belgen jaarlijks een maand ‘nee’ zegt tegen alcohol.

De campagne was een samenwerking met Stichting tegen Kanker en wordt sinds 2020 verdergezet door VAD/De Druglijn. Het is ongetwijfeld de bekendste campagne van VAD/De Druglijn.

De maand zonder alcohol gaat ook verder dan een standaard campagne omdat het een gedragsverandering vergt. Een maand geen alcohol drinken, biedt deelnemers de kans hun drinkgewoonten te doorbreken en bewuster om te gaan met alcohol in de toekomst. Tournée Minérale trok een maatschappelijke discussie op gang over de plaats van alcohol in onze samenleving. Ook handelaars, producten en horecazaken sprongen mee op de kar en bieden tegenwoordig een veel groter assortiment aan alcoholvrije alternatieven aan – ook buiten februari.

Coronavirus – Aantal oproepen naar De Druglijn in 2020 enorm gestegen

De Druglijn kreeg vanaf 2020 een recordaantal mails, chats en telefoons binnen. De coronacrisis was ook een crisis van het mentale welzijn, die het belang van De Druglijn – de publieksservice van VAD -nog eens op scherp zette. Zo kreeg De Druglijn opvallend minder vragen naar informatie en een pak meer hulpvragen sinds de start van de coronapandemie. De meeste van die gesprekken gingen over alcohol. De gesprekken duurden ook langer. Een gesprek van meer dan een uur was in 2020 geen uitzondering. Om aan de toegenomen vraag tegemoet te komen, is de chatpermanentie van De Druglijn sinds 2020 verdubbeld.

Spelenderwijs verslaafd

Gamen kwam vaak in het nieuws tijdens corona en hulpverleners kregen er meer vragen over. Terwijl andere activiteiten wegvielen door lockdowns, was gamen voor veel mensen een uitlaatklep. Maar een toegenomen aantal uren gamen, wekt vaak bezorgdheid op. Nochtans is het aantal uren dat iemand gamet, niet per se een goede indicator om te bepalen of het gamen problematisch is. Maar wat dan wel? En hoe praat je als je ouder met je kind over gamegedrag?

VAD ontwikkelde recent de tool Game(L)over voor jongeren en ouders. Jongeren kunnen in een gamerzone spelenderwijs stilstaan bij hun gamegedrag, ouders krijgen tips over hoe ze het gesprek kunnen aangaan met hun kind. Ook voor een heleboel andere settings ontwikkelde VAD materiaal rond gamen: het onderwijs, de jeugdhulpverlening, de gehandicaptenzorg, … Op de website van De Druglijn kunnen gamers testen of hun gamegedrag gezond is of niet.